La Nacia Konsilio pri Novigado, gvidata de la Unua Sekretario de la Centra Komitato de la Partio kaj Prezidento de la Respubliko, Miguel Díaz-Canel Bermúdez, analizis la antaŭskizon de la Ĝenerala Leĝo pri Scienco, Teknologio kaj Novigado de Kubo en sia regula kunveno en oktobro. Ĉi tiu dokumento estis planita por diskuto en la leĝdona kalendaro de la Nacia Asembleo de Popola Povo fine de 2026, sed pro ĝia graveco, la gvidantaro de la lando decidis prioritatigi ĝin kaj finfine prezenti ĝin en decembro de ĉi tiu jaro.
La Ministro pri Scienco, Teknologio kaj Medio (Citma), Armando Rodríguez Batista, klarigis, ke la redakta komitato, multsektora grupo, uzis la principojn de politiko kiel bazon por la kreado de regularoj, kiuj siavice celas trakti la ĉefajn aktualajn problemojn de la sistemo de scienco, teknologio kaj novigado.
“Ekzistas tre grava rilato inter tio, kion ni diagnozis, kaj tio, kion ni poste proponas kiel politikajn principojn por la verkado de la leĝo. Mi volas konfirmi, ke ĉi tiuj 20 problemoj identigitaj en la diagnozo verŝajne resumas la kvin plej gravajn aspektojn de la sistemo de scienco, teknologio kaj novigado: administrado, partnereco, interpreto de la sistemo de registara administrado bazita sur scienco kaj novigado, kaj la administrado de la sistemo; due, homa potencialo, kiu por multaj kolegoj estas la gorda nodo de scienca disvolviĝo en Kubo hodiaŭ; trie, financado; kvare, konektoj, kaj alia grava aspekto estas la taksado de la sistemo.”
En sia prezento al la membroj de la Nacia Konsilio pri Novigado, la estro de ministerio Citma komentis, ke la skizo konsistas el ok artikoloj, kion li priskribis kiel agon de legitimeco, ĉar multaj proponoj eliris el ĉi tiu forumo.
La leĝprojekto nuntempe spertas specialajn konsultojn, kiuj, laŭ la Ministro de Citma, celas provizi platformon por ke ĉiuj kontribuu, ne nur tiuj en sciencaj centroj. “La celo estas certigi, ke neniu estu preterlasita de ĉi tiu diskuto, ĉar ni kredas, ke ĉiuj povas kontribui al la estonta ĝenerala leĝo pri scienco, teknologio kaj novigado.”
La membroj de la Nacia Konsilio pri Novigado proponis siajn opiniojn. Profesoro Luis Alberto Montero, Dekano de la Fakultato de Kemio ĉe la Universitato de Havano, konsideris ĝin tre solida kaj profesia dokumento, eĉ je la skiza nivelo, kiu — se aprobita — devus reprezenti paŝon antaŭen en la administrado kaj promocio de scienco, teknologio kaj novigado en la lando, se ĝi estos konstante efektivigita.
Montero agnoskis, ke la konceptigo kaj reguloj estas tre progresintaj kaj revoluciaj en nia kunteksto; li emfazis, ke ĉi tio valoras reliefigi rilate al la financado de agadoj.
Fine de la kunveno, prezidento Miguel Díaz-Canel agnoskis la fundamentan penon faritan de la redakta komitato por ellabori skizon.
Li klare dividis siajn aspirojn por ĉi tiu leĝo, kiu reguligos sciencajn, teknologiajn kaj novigajn agadojn.
“Ni devas certigi, ke ĉi tiu leĝo stimulu la disvolviĝon de scienco, teknologio kaj novigado en la lando. Ĝi devas esti leĝo, kiu solvas la restantajn obstaklojn al la disvolviĝo de scienco, teknologio kaj novigado kaj kiu plenigas la mankojn en la leĝaro por subteni certajn procezojn en scienco, teknologio kaj novigado. Ĝi devas respondi al la aspiroj, kiujn niaj sciencistoj sisteme levis en grupo da kunvenoj, kiuj nun estas sistemigitaj en la lando,” klarigis la prezidanto.
La celo, li aldonis, estas ke scienco kaj novigado en la lando definitive fariĝu grava forto en la ekonomia kaj socia disvolviĝo de la lando.
La ŝtatestro indikis, ke oni efektivigos la plej vastan eblan konsultadon, por ke la ĝenerala leĝo pri scienco, teknologio kaj novigado en Kubo, kiu estos prezentita al la parlamento en decembro, estu fortika kaj, per sia efektivigo, antaŭenigu la dinamikan rolon de ĉi tiuj agadoj kiel motoro de la ekonomia kaj socia disvolviĝo de la lando, direkte al sciobazita ekonomio kaj la integriĝo de kuba scienco en la mondon.
De Claudia Díaz
